همه ما درگیر احساسات و افکار ناخوشایند میشویم، اما اینکه این حال بد ناشی از استرس است یا اضطراب و یا اینکه برای هر کدام باید چکاری انجام بدیم باید تفاوت استرس و اضطراب را بدانیم.
وقتی شب ها قبل از خواب کلافه ایم و افکار همینطور رژه میروند و ما فقط کلافه میشویم یا وقتی که باید پروژه ای را تحویل بدیم و هنوز تکمیل نشده است… و خیلی از موقعیت های مختلفی که میتواند عادی و طبیعی باشند و یا غیر طبیعی و هرچه زودتر باید برای آن کاری بکنیم تا تمام زندگی ما را تحت شعاع خود قرار ندهد.
هر دو از جنس احساسات نا خوب هستند اما تفاوت های زیادی دارند و حتی بعضی وقت ها استرس میتواند به ما کمک کند اما قبل از اینکه فرق استرس و اضطراب و نگرانی را ندانیم نمیتوانیم تصمیم بگیریم که طبیعی است یا غیر طبیعی و بعد به فکر راه حل برای کنترل هر کدوم باشیم
تفاوت استرس و اضطراب
پس بریم سراغ اصل مطلب و اینکه چطور تشخیص بدهیم که دچار استرس شده ایم یا اینکه مضطرب هستیم.
البته این موضوع هم مهمه که این دو حالت کاملا از هم جدا نیستند و با هم ارتباط هم دارند و استرس طولانی مدت باعث ایجاد اضطراب شود و با خود کلی اختلال و مشکل ایجاد کند.
بخش عمده ای از این سردرگمی با دونستن تعریف استرس یا اضطراب برطرف خواهد شد چرا که خیلی از ما تعریف درستی از اضطراب و استرس نداریم و بعضا تو مکالمه های خودمان هم به اشتباه از این دو واژه استفاده میکنیم.
استرس چیست؟
فرض کنید شما به باغ وحش رفته اید و ناگهان متوجه می شوید که در قفس شیر باز شده و شیر در محوطه آزاد است. خیلی طبیعی است که ضربان قلب شما بالا برود و شروع کنید به فرار چرا که اینجا مغز انسان که یکی از سازوکارهای اصلیش حفظ جان ماست شروع میکنه به فکر کردن و دنبال راه برای فرار و نجات شماست و این واکنش کاملا طبیعی و فیزیولوژیک است.
شما اگر دچار استرس نشوید و خیلی ریلکس واکنشی نشان ندهید قطعا چیزی از شما به جا نخواهد ماند. اینجا ما تغییری احساس کردیم و بنا بر این شرایط جدید واکنش نشان میدهیم و خیلی هم مناسب و منطقی است، پس ترس درواقع واکنش ما به شرایط و تغییرات جدید است و برای درمان استرس پیشنهاد میکنم مقاله روش های کنترل استرس را مطالعه کنید.
طبق تعریف ریچارد لازاروس، استرس حالتی از اضطراب است که وقتی با آن مواجه میشویم که فشاری بیشتر از حد توان ما بوجود می آید.
نشانه های استرس چیست؟
- بالا رفتن ضربان قلب
- احساسات بدون کنترل
- نفس نفس زدن
- افکار منفی و مضطرب
- بداخلاقی و پرخاش
- حالت تهوع و سرگیجه
- ناراحتی و نگرانی
- تنهایی و دوری از جمع
- اسهال یا یبوست
- و…
اضطراب چیست؟
بیایید با همان مثال شیر بریم جلو، شما 5 سال پیش با این صحنه مواجه شده بودین و خداروشکر الان جان زنده به در بردین و درحال خواندن تفاوت استرس و اضطراب هستید و متوجه شدید که خیلی طبیعی بوده که شما نفس نفس زنان پا به فرار گذاشتین.
اما فرض کنید که شما همچنان ناخودآگاه و مداوم آن صحنه که تمام شده و به خیر گذشته است را بارها و بارها برای خودتان مرور میکنید و هر بار احساس بد و ناراحتی بی مورد دارید.
همانطور که در اضطراب و راه های درمان آن بصورت کامل و دقیق در مورد اضطراب و انواع وسواس فکری صحبت کردیم، برخلاف اینکه شما در مقابل تغییر یا شرایط متفاوت و خاص دچار استرس میشوید و این کاملا طبیعی است اما در اضطراب شما بصورت واقعی و ملموس دلیل حال بد و نگرانی را ندارید و فقط این موضوع با تجدید خاطرات منفی و تشدید آن است.
نکته برای تشخیص بهتر تفاوت استرس و اضطراب
حالا به بررسی چند تفاوت کلیدی میپردازیم تا فرق استرس و اضطراب کاملا برای شما روشن شود:
1- عموما نگرانی شما همیشگی است و بعد از اقدام همچنان نگرانی ادامه دارد.
همانطور که گفتیم استرس در لحظه و در شرایط است و شما با اقدامات لازم میتوانید از پس این شرایط بر بیایید اما اضطراب شما را به اقدام وا نمیدارد و حتی شما با انجام کاری نمیتوانید به این نگرانی پایان بدهید.
2- نگرانی کلامی است ولی اضطراب فقط در ذهن ما وجود دارد.
این موضوع برای این اتفاق میوفتند که علاوه بر تصویر سازی های ذهنی ناشی از اضطراب باعث اختلال عملکرد بدن خواهد شد.
3- استرس دلایل منطقی تری نسبت به اضراب دارد.
شما برای اینکه نمره خوبی نگیرید استرس میگیرید و میدانید دلیل آن کاملا آماده نبودن برای امتحان است و این کاملا طبیعی است اما در اضطراب خیلی دلیل و منطقی عموما وجود ندارد.
4- کنترل پذیری استرس بیشتر از اضطراب است.
کنترل آرام کردن خود در شرایطی که مضطرب هستیم خیلی سخت تر است. در شرایطی که دچار استرس شده ایم با فکر به راه حل های مختلف و اقدام برای حل بحران یا مشکل به کمتر کردن استرس ما کمک میکند.
5- عملکرد ما در زمان اضطراب دچار اختلال میشود.
وقتی ما مضطرب هستیم کاملا هنگ میکنیم و فقط و فقط نگرانیم و آن کاری را که باید انجام دهیم را هم نمیکنیم.
حالا که شناخت نسبی و از تفاوت استرس و اضطراب پیدا کردیم میتوانیم تا حدودی تشخیص دهیم که در اتفاقات روزمره زندگی و در شرایط مختلف استرس داریم و یا اینکه مضطرب هستیم. البته که مرز تشخیص این دو موضع ممکن است شما را دچار مشکل کند اما میتوانید با مراجعه به متخصص روانشناس در یکی از مراکز مشاوره روانشناسی با خیال راحت پاسخ این سوال خود را پیدا کنید که بیشتر نگرانی های شما از جنس استرس هستند یا اضطراب.
برای غلبه و بر استرس میتوانیم شروع کنیم به فغکر کردن برای راه حل و اینکه حالا چطور میتوانیم از این شرایط خارج شویم و راه حلی برای آن پیدا کنیم و شروع کنیم به اقدام برای پذیرش نسبت به شرایط موجود و مسئولانه به سراغ حل مسئله برویم و البته
اما اگر بعد از فهمیدن نکات تفاوت اضطراب و استرس و متوجه شدید که بیشتر دچار اضطراب هستید تا استرس بهتر است از مشاوره روانشناسی کنترل اضطراب کمک بگیرید که در مرکز نیک اندیشان متخصصان درمان اختلال اضطراب آماده کمک به شما عزیزان هستند.
یکی دیگر از راهکارهای موثر شرکت در کارگاه روانشناسی است که بصورت گروهی و با آشنایی با تکنیک ها و تجربیات مدرس دوره و با تمرین های عملی میتوانید به مرور سطح اضطراب خود را کنترل نمایید و این موضوع باعث ایجاد چالش های زیادی در زندگی شما نشود.